Skip to main content

استاد علی حکیمی، در سال 1322 شمسی، در مشهد دیده به جهان گشود. پدر ایشان از بازاریان نیک، متدین و عالم دوست بود. در شش سالگی چند ماهی برای آموزش قرآن به مکتب رفت و سوره‌هایی از قرآن را آموخت. پس از آن به دبستان گام نهاد و دورۀ ابتدایی را به پایان برد. پس از مدتی ـ‌‌‌و در سنین چهارده سالگی برای فراگیری علوم اسلامی راهی حوزه علمیه مشهد شد و به مدرسۀ نواب گام نهاد، و نزد برخی از طلاب و فضلا مقدّمات را آموخت.

استاد بزرگ ادبیات عرب، محمدتقی ادیب نیشابوری

سپس دورۀ رسمی ادبیات عرب را، حدود چهار سال، در خدمت استاد بزرگ ادبیات عرب، محمدتقی ادیب نیشابوری فراگرفت. در این دوره کتاب­های سیوطی، مغنی، مطول، شرح نظام، حاشیه ملا عبدالله و… را در محضر این استاد یگانه خواند. پس از پایان دروس استاد ادیب نیشابوری، معالم الاصول را نزد آیت الله حاج میرزا حسن صالحی از مدرسان برجسته حوزه علمیه مشهد آموخت. وی هم‌چنین بخشی از رسائل شیخ انصاری و لئالی (منطق منظومه سبزواری) را نیز در خدمت ایشان فرا گرفت. ایشان شرح لمعه را در محضر آیت الله حاج میرزا احمد مدرّس از برجسته­­ترین اساتید حوزه علمیه مشهد آموخت. و مباحث عمدۀ رسائل و مکاسب و کفایه را نزد آیت‌الله حاج شیخ کاظم دامغانی، آیت الله علمی اردبیلی‌، و مرحوم حجّت الاسلام والمسلمین میرزا محمّد اشکذری فراگرفت.

وی فلسفه و نقد فلسفه و کلام و معارف و اخلاق را در درس‌های متاله بزرگ قرآنی حضرت آیت­الله شیخ مجتبی قزوینی آموخت و سال­ها در خدمت ایشان زانوی ادب زد و به فراگیری علوم اسلامی و حقایق قرآنی پرداخت. هم‌چنین معارف را در درس برادر بزرگ خویش، علامه محمّدرضا حکیمی فراگرفت. آنگاه در درس خارج فقه و اصول آیت الله وحید خراسانی، آیت‌الله حاج شیخ ابوالحسن شیرازی، آیت الله میرزا علی آقا فلسفی شرکت جست و به آگاهی­ها و دانش اسلامی خویش عمق بخشید.

حضرت آیت الله شیخ مجتبی قزوینی

آیت الله حاج شیخ ابوالحسن شیرازی

وی از همان اوائل طلبگی، و در کنار مطالعات دقیق و عمیق حوزوی و فراگیری گسترده علوم اسلامی، به مطالعۀ برخی از رشته‌های علوم روز و برون حوزه‌ای پرداخت، و آن مطالعات همراه با درس‌ها یا در ساعت‌های فراغت و تعطیلی درس‌ها ادامه یافت. در این دوران با مکاتب اندیشه بشری در حوزه­های علوم انسانی آشنا شد و با مطالعه علوم سیاسی، اجتماعی، اقتصادی از اوضاع زمان و تحولات جهان آگاه گشت. وی همچنین به مطالعه آثار فاخر ادب فارسی و اثار برجسته ادبیات جهان پرداخت. ایشان هم چون دو برادر بزرگ خویش به قرآن و حدیث گرایش یافت و به مطالعه مجموعه­ های حدیثی پرداخت.

در سال 1350 و با شروع کار مجموعه سترگ الحیات، به مطالعه گسترده مجموعه­ های عظیم روایی پرداخت. در این دوره با مطالعه مجموعه بحارالانوار، وسائل­الشیعه، تعف­العقول، وافی، مستدرک­الوسائل و… به فیش برداری برای کتاب شریف الحیات پرداخت. وی با همکاری دو برادر بزرگ خویش، علامه محمدرضا حکیمی و حجت الاسلام استاد محمد حکیمی، ارزشمندترین مجموعه و دایره المعارف قرآنی-حدیثی قرن چهاردهم را، با عنوان «الحیات» جمع آوری کرده و به رشته تحریر درآوردند؛ و مسلمانان را به تجدید حیات فراخواندند.

ایشان در سال 1360 به همراه برادر خویش به قم مهاجرت نمود و تا سال 1365 با همکاری برادران خویش 4 جلد اقتصادی الحیات را به سرانجام رسانید. پس از بازگشت از قم و در کنار آماده سازی و تدوین جلدهای بعدی الحیات با بنیاد پژوهشهای اسلامی استان قدس رضوی همکاری داشت و به پژوهش در حوزه علوم قرآنی پرداخت.